Παράγοντες που προκαλούν καταστολή του ανοσοποιητικού

Η σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού έχει ζωτική σημασία για την επιβράδυνση της βιολογικής γήρανσης και την αποφυγή εμφάνισης ορισμένων νοσημάτων, όπως είναι οι αλλεργίες, τα καρκινώματα, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι επικίνδυνες λοιμώξεις, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.

Βασικό σύμπτωμα της μειωμένης ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος είναι η μειωμένη αντίσταση σε βλαπτικούς παράγοντες, το stress, τις τοξικές ουσίες, τις λοιμώξεις. Ανάλογα με το είδος της διαταραχής, προκαλούνται διαφορετικά συμπτώματα σε κάθε περίπτωση. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η εύκολη κόπωση και η επιρρέπεια σε λοιμώξεις. Διακρίνουμε φυσιολογικούς παράγοντες που προκαλούν καταστολή του ανοσοποιητικού, καθημερινές συνήθειες και παθολογικούς παράγοντες.

Ο κυριότερος φυσιολογικός παράγοντας που προκαλεί καταστολή του ανοσοποιητικού στον ενήλικο, είναι η ηλικία. Η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος με την ηλικία οφείλεται σε πολλές ταυτόχρονες παθοφυσιολογικές διαταραχές. Ενδεικτικά:

• Με την ηλικία το ανοσοποιητικό σύστημα είναι λιγότερο σε θέση να διακρίνει παράγοντες του σώματος από βλαπτικά αντιγόνα. Αυτό σημαίνει βραδεία αντίδραση σε βλαπτικά ερεθίσματα, αλλά και αυξημένη τάση για παραγωγή αντισωμάτων που κατευθύνονται ενάντια στους ίδιους τους ιστούς του σώματος (αυτοαντισώματα).

• Τα μακροφάγα και τα λεμφοκύτταρα καταστρέφουν τα βακτήρια, τα καρκινικά κύτταρα και άλλα αντιγόνα πιο αργά. Αυτό πιθανώς συντελεί και στην αυξημένη συχνότητα του καρκίνου μεταξύ των ηλικιωμένων.

• Υπάρχει πτώση λεμφοκυττάρων και συμπληρώματος.

• Τα αντισώματα είναι λιγότερο ικανά να παγιδεύουν τα βλαπτικά αντιγόνα (μειωμένη λειτουργικότητα).

Ο κυριότερος παράγοντας της καθημερινότητας που προκαλεί καταστολή του ανοσοποιητικού είναι το κάπνισμα.

Ο άκαυστος καπνός περιέχει νικοτίνη, καρκινογόνες ουσίες και τοξίνες, με την καύση όμως οι βλαπτικές ουσίες σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες πολλαπλασιάζονται λόγω της εξαέρωσης, της πυρόλυσης της πυροσύνθεσης του καπνού και των άλλων χημικών προσθέτων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των διαφόρων ειδών τσιγάρου. Ο καπνός συγκροτείται από λεπτό αερόλυμα, ώστε να δύναται να μείνει στους αεραγωγούς και στην επιφάνεια των κυψελίδων και από αέρια φάση. Η αέρια φάση περιέχει μονοξείδιο του άνθρακα, τοξικές ερεθιστικές και αρωματικές ουσίες. Τα σωματίδια του αερολύματος περιέχουν πλήθος τοξικών και καρκινογόνων. Το υπόλειμμα των σωματιδίων, αφού αφαιρεθεί η υγρασία και η νικοτίνη αποκαλείται πίσσα. Οι τοξικοί αυτοί παράγοντες αλλοιώνουν την τοπική άμυνα του αναπνευστικού επιθηλίου, με αποτέλεσμα την μειωμένη ανοσολογική ικανότητα. Η διαταραχή του ανοσοποιητικού επιδεινώνεται περαιτέρω στον χρόνιο καπνιστή, λόγω της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα και της πτώσης του οξυγόνου του αίματος. Μελέτες έχουν αναδείξει σε καπνιστές δυσλειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων.

Ο κατάλογος των νοσημάτων που προκαλούν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα είναι μακρύς και οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε:

1. Τις  αναπνευτικές λοιμώξεις (συνήθως προκαλούν παροδική καταστολή)
2. Τις αλλεργίες
3. Την αναιμία
4. Την κακή διατροφή
5. Την υπερκόπωση
6. Τον αλκοολισμό
7. Τη στεφανιαία νόσο
8. Την κίρρωση του ήπατος
9. Την χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια
10. Τη νεφρική ανεπάρκεια
11. Την λοίμωξη από τον ιό του aids
12. Τα ψυχιατρικά νοσήματα
13. Τη σπληνεκτομή
14. Νοσήματα με ελαττωματική παραγωγή αντισωμάτων (π.χ. λευχαιμία)
15. Νοσήματα υπό κορτικοειδή
16. Τους πάσχοντες από χρόνιες μεταβολικές νόσους
17. Τους πάσχοντες από καρκινώματα
18. Τους διαβητικούς
19. Τους πάσχοντες από ορισμένα νευρολογικά νοσήματα
20. Τους πάσχοντες από αιμοσφαιρινοπάθειες

Η σωστή παθολογική εξέταση έχει ζωτική σημασία σε κάθε περίπτωση. Ο εντοπισμός και η άριστη ρύθμιση τυχόν υποκείμενου παθολογικού νοσήματος ή παράγοντα είναι πολύ σημαντική. Σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με εφαρμογή ειδικών διατροφικών προγραμμάτων και προγραμμάτων καθημερινότητας ανάλογα με το είδος της πάθησης.

Η ενισχυτική εφαρμογή εμβολίων προς τόνωση του ανοσοποιητικού έχει εφαρμογή σε αρκετές περιπτώσεις.

Η κα. Αναστασία Μοσχοβάκη είναι Ιατρός, Ειδική Παθολόγος

Πηγή: capitalhealth.gr