Πώς να μεγαλώσουμε τα παιδιά να αντιστέκονται στη βία

Το τελευταίο διάστημα λαμβάνω πολλές απορίες που αφορούν την ανησυχία των γονέων σχετικά με το θέμα της βίαιης συμπεριφοράς των παιδιών και στο σχολικό περιβάλλον αλλά και στο σπίτι. Επιπλέον, σχεδόν σε καθημερινή βάση, μαθαίνουμε για κάποιο παιδί που κάνει πράξεις βίας, συνήθως ενάντια σε άλλα παιδιά.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η βίαιη ή επιθετική συμπεριφορά είναι κάτι το οποίο μαθαίνουμε νωρίς στη ζωή. Ωστόσο, οι γονείς, τα μέλη της οικογένειας και άλλοι που νοιάζονται και προσέχουν τα παιδιά, μπορούν να τα βοηθήσουν να μάθουν πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν βία. Επιπλέον, μπορούν να ακολουθήσουν συγκεκριμένα βήματα για να ελαττώσουν ή να ελαχιστοποιήσουν τη βία.

Προτάσεις για τρόπους αντιμετώπισης των παιδιών
Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην μείωση της βίας με το να προσφέρουν στα παιδιά ένα ασφαλές και στοργικό σπιτικό. Εδώ θα βρείτε κάποιες προτάσεις που θα σας βοηθήσουν. Είναι πιθανό να μην μπορέσετε να τις ακολουθήσετε όλες με ακρίβεια, αλλά κάνοντας ότι μπορείτε θα κάνει διαφορά στη ζωή των παιδιών σας.

Δώστε στα παιδιά σας σταθερή αγάπη και προσοχή
Κάθε παιδί έχει ανάγκη από σταθερές και στοργικές σχέσεις με τους γονείς ή άλλους ενήλικες με τους οποίους νιώθει ασφάλεια και μπορεί να χτίσει και να αναπτύξει μια αίσθηση εμπιστοσύνης. Είναι λιγότερο πιθανό να αναπτυχθούν προβλήματα συμπεριφοράς και παραβατικότητας σε παιδιά όπου οι γονείς τους εμπλέκονται στη ζωή τους, ειδικά σε πολύ μικρή ηλικία. Δεν είναι εύκολο να δείχνεις την αγάπη σου στο παιδί συνέχεια. Είναι ακόμα πιο δύσκολο όταν είσαι νέος, χωρίς εμπειρία ή μόνος γονέας ή εάν το παιδί είναι άρρωστο ή έχει ειδικές ανάγκες. Εάν το μωρό σας μοιάζει να είναι ιδιαίτερα δύσκολο στη φροντίδα, συζητήστε το με τον παιδίατρο σας, έναν άλλο γιατρό, έναν ψυχολόγο ή έναν ειδικό στην ψυχική υγεία. Ο ειδικός μπορεί να σας δώσει συμβουλές και να σας προτείνει σχολές γονέων οι οποίες διδάσκουν θετικούς τρόπους για να διαχειριστείτε τις δυσκολίες που ίσως να συναντάτε στο μεγάλωμα ενός παιδιού.
Φροντίστε να υπάρχει πάντα επίβλεψη

Τα παιδιά βασίζονται στους γονείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας για ενθάρρυνση, προστασία και υποστήριξη καθώς μαθαίνουν να σκέφτονται για τους εαυτούς τους. Χωρίς την πρέπουσα επίβλεψη, τα παιδιά δεν λαμβάνουν την καθοδήγηση που χρειάζονται. Έρευνες αναφέρουν ότι τα παιδιά που δεν έχουν επίβλεψη, συχνά παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς

• Να είστε επίμονοι στο να γνωρίζετε που είναι τα παιδιά σας σε κάθε δεδομένη στιγμή και ποιοι είναι οι φίλοι τους. Όταν δεν μπορείτε να επιτηρήσετε τα παιδιά σας, φροντίστε να το κάνει κάποιος που εμπιστεύεστε. Ποτέ μην αφήνετε τα παιδιά μόνα τους στο σπίτι, ακόμα και για μικρό χρονικό διάστημα.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας που είναι στη σχολική ηλικία ή και μεγαλύτερα να συμμετάσχουν σε επιβλεπόμενες εξωσχολικές δραστηριότητας όπως αθλητικές ομάδες ή δομημένη ψυχαγωγία (προσκοπισμός, θεατρικό ή μουσικό παιχνίδι κτλ.). Μπορείτε επίσης να τα γράψετε σε προγράμματα που προσφέρονται στην εκάστοτε κοινότητα.
• Συνοδέψτε τα παιδιά σας σε επιβλεπόμενα παιχνίδια και παρατηρείστε πως τα πάνε με τους άλλους. Διδάξτε στα παιδιά σας πώς να ανταποκρίνονται κατάλληλα όταν κάποιος τα προσβάλλει ή τα απειλεί ή τα χτυπάει. Εξηγείστε στα παιδιά σας ότι αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι σωστές και δώστε τους ενθάρρυνση στο να αποφεύγουν παιδιά που συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο.

Δείξτε στα παιδιά σας τις κατάλληλες συμπεριφορές μέσα από τον δικό σας τρόπο λειτουργίας

Τις περισσότερες φορές τα παιδιά βλέπουν και μαθαίνουν. Η συμπεριφορά, οι αξίες και οι στάσεις που υιοθετούν οι γονείς και τα αδέρφια ασκούν σημαντική επίδραση στα παιδιά. Αξίες για το σεβασμό, την ειλικρίνεια και την περηφάνια στην οικογένεια σας και τις παραδόσεις σας μπορεί να αποτελέσουν σημαντικές πηγές δύναμης για τα παιδιά, ειδικά όταν έρχονται αντιμέτωπα με αρνητικές επιρροές από συνομήλικους, ζουν σε γειτονιές με βία ή το σχολικό περιβάλλον είναι δύσκολο.

Τα περισσότερα παιδιά κάποιες φορές εκδηλώνουν βίαιη συμπεριφορά και μπορεί να χτυπήσουν κάποιον άλλο. Να είστε ξεκάθαροι με τα παιδιά σας όσων αφορά τους πιθανούς κινδύνους της βίαιης συμπεριφοράς. Επιπλέον, να μην ξεχνάτε να επαινείτε τα παιδιά σας όταν επιλύουν προβλήματα εποικοδομητικά χωρίς χρήση βίας. Είναι πιο πιθανό για τα παιδιά να επαναλάβουν σωστές συμπεριφορές όταν αυτές ανταμείβονται με προσοχή και έπαινο.

Κάποιες φορές, οι γονείς ενθαρρύνουν επιθετικές συμπεριφορές χωρίς να το καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, κάποιοι γονείς πιστεύουν ότι είναι καλό για το παιδί τους να μάθει να παλεύει. Διδάξτε στα παιδιά σας ότι είναι καλύτερο να λύνουν τις διαφωνίες τους με ήρεμη συζήτηση, χωρίς γροθιές, απειλές ή όπλα. Το πιο σημαντικό σε όλα αυτά είναι οι ίδιοι οι γονείς να μην χτυπούν τα παιδιά τους.

Να είστε σταθεροί με τους κανόνες και την πειθαρχία
Όταν θέτετε έναν κανόνα, μείνετε σταθεροί. Τα παιδιά χρειάζονται δομή με ξεκάθαρες προσδοκίες όσον αφορά τη συμπεριφορά τους. Το να θεσπίζετε κανόνες τους οποίους δεν τους επιβάλλετε κάνει τα παιδιά να νιώθουν μπερδεμένα και τα οδηγεί σε ένα παιχνίδι του να δοκιμάσουν τα όρια έτσι ώστε να δουν με πόσες θεωρητικά αρνητικές και λάθος συμπεριφορές μπορούν να γλιτώσουν.

Επιπλέον, οι γονείς θα πρέπει να εμπλέκουν τα παιδιά στη διαδικασία της θέσπισης των κανόνων όποτε αυτό είναι δυνατό. Εξηγείστε στα παιδιά τι περιμένετε από αυτά και τις συνέπειες της μη ακολουθίας των κανόνων. Αυτό θα τα βοηθήσει στο να μάθουν να συμπεριφέρονται με τρόπους που είναι καλοί και τα ίδια αλλά και για τους γύρω τους.

Κρατήστε τη βία έξω από το σπιτικό σας
Η βία στο περιβάλλον του σπιτιού μπορεί να είναι τρομακτική και επιβλαβής για τα παιδιά. Τα παιδιά χρειάζονται ένα ασφαλές και γεμάτο αγάπη σπίτι όπου δε θα χρειάζεται να μεγαλώσουν με το συναίσθημα του φόβου. Ένα παιδί που έχει δει περιστατικά βίας στο σπίτι (είτε λεκτικής είτε σωματικής), μπορεί να μην γίνει βίαιο σε όλες τις περιπτώσεις αλλά έχει περισσότερες πιθανότητας να προσπαθήσει να λύσει τις διαφορές του με βία.

Χτίστε ένα ασφαλές, μη βίαιο σπιτικό και σε κάθε περίπτωση, αποθαρρύνετε τη βίαιη συμπεριφορά ανάμεσα στα αδέρφια. Επίσης, κρατήστε κατά νου ότι απειλιτικές και βίαιες λογομαχίες ανάμεσα στους γονείς φοβίζουν τα παιδιά και θέτουν άσχημα παραδείγματα.

Αν τα μέλη της οικογένειας σας κακοποιούν και πληγώνουν ο ένας τον άλλο είτε με λεκτική είτε σωματική βία, αναζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό (ψυχολόγο ή σύμβουλο ψυχικής υγείας). Ο ειδικός θα βοηθήσει εσάς και την οικογένεια σας να καταλάβετε γιατί η βία στο σπίτι συμβαίνει και πώς να τη σταματήσετε.
Προσπαθήστε να περιορίστε την έκθεση των παιδιών σε σκηνές βίας που προβάλλονται από τα ΜΜΕ

Έρευνες δείχνουν πως παρακολούθηση πολύ βίας στην τηλεόραση και σε βιντεοπαιχνίδια μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στα παιδιά. Σαν γονείς, μπορείτε να ελέγξετε την ποσότητα βίας που τα παιδιά σας θα δουν στα media. Κάποιες ιδέες είναι οι εξής:
• Μειώστε το χρόνο που περνούν τα παιδιά μπροστά στην τηλεόραση σε 1 με 2 ώρες ανά ημέρα
• Φροντίστε να γνωρίζετε ποια τηλεοπτικά προγράμματα παρακολουθούν τα παιδιά σας, ποιες ταινίες βλέπουν και ποια είδη βιντεοπαιχνιδιών παίζουν.
• Μιλήστε στα παιδιά σας για τη βία που βλέπουν στην τηλεόραση.
• Βοηθήστε τα να καταλάβουν πόσο επίπονο θα ήταν το βίαιο περιστατικό στον πραγματικό κόσμο και τις σοβαρές συνέπειες τέτοιων βίαιων συμπεριφορών.
• Συζητήστε μαζί τους για εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης προβλημάτων χωρίς τη χρήση βίας

Βοηθήστε τα παιδιά σας να αντισταθούν στη βία
Διδάξτε τα στο πώς να αντιδρούν με ήρεμο αλλά ξεκάθαρο τρόπο όταν οι άλλοι προσβάλλουν, απειλούν ή χτυπούν κάποιον. Βοηθήστε τα να καταλάβουν ότι χρειάζεται περισσότερο κουράγιο και θάρρος για να αντισταθείς στη βία από το να τη χρησιμοποιήσεις.

Βοηθήστε τα παιδιά σας να αποδέχονται τη διαφορετικότητα, σε όποιο επίπεδο και αν παρουσιάζεται. Μάθετε τα ότι η κριτική ενάντια σε ανθρώπους επειδή είναι διαφορετικοί είναι βλαβερή και εμπεριέχει πόνο, και πως το να κοροϊδεύεις κάποιον είναι μη αποδεκτό. Εξηγείστε στα παιδιά ότι η χρήση λέξεων που προκαλούν για καυγά είναι επιβλαβής. Προειδοποιήστε τα παιδιά σας ότι η βία στο σχολείο είναι κάτι προκλητικό έτσι ώστε να φέρει κι άλλη βία.

της Αμαλίας Λουίζου, Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: childit.gr