Το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας

Μετά το τελευταίο και γεμάτο τριήμερο των αποκριών, έρχεται η Καθαρά Δευτέρα, όπου ξεκινάει και η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής. Ο χαρακτηρισμός “Μεγάλη” δε δίνεται για τη μεγάλη διάρκειά της, αλλά για τη σημασία της, σε ανάμνηση των Παθών του Χριστού. Η Καθαρά Δευτέρα επίσης, ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί “καθαρίζονταν” πνευματικά και σωματικά.

Τα βασικά έθιμα της Καθαράς Δευτέρας είναι κυρίως το φάγωμα της λαγάνας, το ψωμί που παρασκευάζεται για την συγκεκριμένη και μόνο μέρα, του χαλβά και της  ταραμοσαλάτας. Αυτά λοιπόν συνοδεύουν και άλλα νηστίσιμα εδέσματα, τα οποία και συμπληρώνουν τελικά ευχάριστα το τραπέζι μας.

Τα υπόλοιπα εδέσματα είναι τα όσπρια, οι ελιές, το τουρσί, καθώς και όλα τα λαχανικά χωρίς λάδι. Ωστόσο, παρότι τα θαλασσινά δεν επιτρέπονται στη νηστεία της Σαρακοστής, την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζουμε και τα τιμούμε.

Σύμφωνα με αυτά οι προτάσεις μας για το φετινό Σαρακοστιανό σας τραπέζι είναι οι εξής:

• Λαγάνα – Τη μέρα της Καθαράς Δευτέρας οι φούρνοι είναι ανοιχτοί και τις πουλάνε άφθονα. Ωστόσο είναι πολύ οικονομικό να την φτιάξετε και οι ίδιοι.
• Χαλβάς – χαρακτηριστικός είναι ο παραδοσιακός μακεδονίτικος χαλβάς ο οποίος διατίθεται είτε σκέτος, είτε με μέλι, αμύγδαλα, σοκολάτα αλλά και άλλες γεύσεις της αρεσκείας σας.
• Ταραμοσαλάτα – Δεν νοείται τραπέζι χωρίς την παρουσία της.
• Τουρσί – Συνηθίζονται πολύ τα λαχανικά τουρσί. Ανάλογα με την προτίμησή σας, υπάρχει το μελιτζανάκι τουρσί, οι πιπεριές τουρσί, καθώς και πολλά άλλα.
• Φασόλια μαυρομάτικα και φάβα
• Ντολμαδάκια γιαλαντζί
• Γαρίδες ψητές
• Μύδια και Γυαλιστερές – Προσοχή κατά την επιλογή τους. Η πώλησή τους είναι συνήθως σε συσκευασίες μέσα σε δίχτυ οι οποίες φέρουν και  το απαραίτητο υγειονομικό σήμα ελέγχου. Σε κάθε περίπτωση τα οστρακοειδή πρέπει να είναι ζωντανά, πριν καταναλωθούν. Για να είστε βέβαιοι, τα κελύφη τους πρέπει να είναι κλειστά, ή, αν είναι λίγο ανοιχτά, πιέζοντας ελαφρά πάνω στο κέλυφος, πρέπει να κλείνουν μόνα τους.
• Καλαμαράκια
• Χταπόδι
• Άφθονο κρασί

Η Καθαρά Δευτέρα είναι ταυτισμένη με τα Κούλουμα, δηλαδή την έξοδο στην εξοχή, τον εορτασμό στη φύση και το πέταγμα του χαρταετού.

Παραδοσιακά οι χριστιανοί, έχοντας καλή παρέα πηγαίνουν στην εξοχή, παίρνοντας μαζί τους τα νηστίσιμα φαγητά, και το ρίχνουν στην διασκέδαση και τον χορό. Τα κούλουμα από τόπο σε τόπο γιορτάζονται διαφορετικά, με διάφορες εκδηλώσεις. Παντού όμως επικρατεί κέφι, χορός και τραγούδι. Για την ετυμολογία της λέξης κούλουμα υπάρχουν πολλές εκδοχές. Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κόλουμους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος, τον επίλογο της Απόκριας. Σύμφωνα με μια άλλη πάλι εκδοχή προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, την λέξη «κόλουμνα» δηλαδή «κολώνα». Κι αυτό επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα, έγινε στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Όποια όμως κι αν είναι η ρίζα της λέξης, απ’ όπου κι αν προέρχεται, τα κούλουμα είναι μια καλή ευκαιρία για όλους μας, να διασκεδάσουμε κοντά στην φύση.

Φτιάξτε λοιπόν ψυχολογία, ετοιμάστε όλα τα παραδοσιακά σας νηστίσιμα εδέσματα, πάρτε τους φίλους σας και Καλή Διασκέδαση.